"Kent u die uitdrukking?"In het aprilnummer van Onze Taal staat een leuk artikel van Peter-Arno Coppen over zogenaamde catchphrases, citaten uit de populaire cultuur (televisie, film, cabaret) die aanslaan ('catch on') in het gewone taalgebruik. Het kan een hele zin zijn "Kent u die uitdrukking?" (Paul Haenen als dominee Gremdaat), alleen een uitdrukking "Ajuu paraplu" (Peter Knegjens, wie kent hem nog?), een los woord "Toedeledoki" (Jiskefet) en "reeds" (Sjef van Oekel)of slechts een paar klanken "Oh-o!" (Teletubbies). Heel veel catchphrases komen uit reclames, maar daarin worden ze bewust als zodanig gelanceerd. De geschiedenis van dit verschijnsel gaat ver terug. "Hoe is de stand, Mieke?" bijvoorbeeld komt uit een radioquiz van 1938. De meeste catchphrases sterven uit voordat ze in aanmerking komen voor vermelding in het woordenboek, maar sommige halen het wel, zoals "een eenvoudige doch voedzame maaltijd "en "als u begrijpt wat ik bedoel", beide oorspronkelijk opgetekend uit de mond van "een heer van stand" (Marten Toonder). Op www.onzetaal.nl/catchphrases kunt u er alles over lezen en ook is daar de lijst te zien van catchphrases die door lezers van het blad werden ingestuurd. Een paar van mijn favorieten staan erbij, "chop chop" (Inspector Frost) en "Listen carefully, I shall only say this once" (Michelle uit 'Allo Allo') en "You stupid woman" (René uit 'Allo Allo') . Bij de laatste twee is - zoals bij heel veel catchphrases - de stem en de uitspraak heel belangrijk. Helaas is het nog niet gelukt een bruikbaar Nederlands woord voor catchphrases te bedenken.
"Jemig de pemig"
Geen opmerkingen:
Een reactie posten